Najaktywniej patentujące uczelnie są poza UE – wyniki badań prowadzonych na WZiE | Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej

Polaryzacja aktywności patentowej uczelni europejskich 

„Patenty są ważnymi instrumentami transferu technologii i wskaźnikami przepływu wiedzy ze świata akademickiego do gospodarki. Silna polaryzacja patentowania przez uniwersytety w Europie jest niepokojąca” - mówi dr hab. inż. Aleksandra Parteka, kierująca zespołem RETHINK-GSC na Politechnice Gdańskiej (Aleksandra Parteka, Joanna Wolszczak-Derlacz, Piotr Płatkowski, Sabina Szymczak). „Nierówności w europejskim systemie innowacji są przeszkodą do osiągnięcia spójności gospodarczej i społeczno-politycznej w Europie. W latach 1980-2019 uniwersytety z zaledwie pięciu krajów — Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Belgii i Szwajcarii — odpowiadały za 72% wszystkich wniosków patentowych zgłaszanych przez Europejskie uczelnie i 74% przyznanych patentów”. 

Źródło: Opracowanie IfW Kiel (Datawrapper) na podstawie bazy danych Knowledge Creation and Patenting by European Institutions (KC-HEI) (Parteka A., Płatkowski P., Szymczak S., Wolszczak-Derlacz J.; 2024).

Uwagi: Na podstawie danych dla 866 uniwersytetów z 31 krajów europejskich, które złożyły wnioski patentowe do pięciu największych na świecie urzędów patentowych (IP5: USPTO, EPO, JPO, KIPO, CNIPA) w latach 1980-2019. Tylko bezpośrednie patenty akademickie, podział miedzy kraje według udziałów w aplikacjach patentowych.

Interaktywna mapa

Według Europejskiego Urzędu Patentowego, wśród 50 uniwersytetów o największej liczbie patentów na świecie w latach 2020-2022, 19 znajduje się w Stanach Zjednoczonych, a 18 w Chinach. Pomimo obserwowanego wzrostu liczby wniosków patentowych składanych przez uniwersytety z Europy, tylko Uniwersytet Oksfordzki i Uniwersytet Londyński-ICL znajdują się w pierwszej pięćdziesiątce światowego rankingu. Oznacza to, że po Brexicie wśród topowych uczelni patentujących nie ma żadnego uniwersytetu z państwa członkowskiego UE.

Ekonomiści z WZiE przeanalizowali aktywność patentową wśród uczelni europejskich, obrazując wyzwania dla komercjalizacji badań naukowych prowadzonych w sektorze szkolnictwa wyższego w UE. Naukowcy wykorzystali światową bazę patentową PATSTAT i zbudowali unikalny zestaw danych na temat 866 patentujących uniwersytetów z 31 krajów europejskich dla lat 1980-2019, porównując je z próbą ponad 2100 uniwersytetów europejskich, które nie patentują. Prym wiodą trzy uniwersytety brytyjskie (Uniwersytet Oksfordzki, Uniwersytet Londyński - UCL, Imperial College London) i dwa szwajcarskie (EPFL - Politechnika Federalna w Lozannie, ETH Zurich - Politechnika Federalna w Zurychu).

Dzięki analizie wniosków patentowych w czasie w połączeniu z danymi instytucjonalnymi - takimi jak liczba studentów i pracowników akademickich czy dane finansowe uczelni - badanie pozwala na kompleksową ocenę roli, jaką uniwersytety europejskie odgrywają w tworzeniu innowacji oraz czynników wpływających na ten proces.

Pełna treść artykułu dostępna jest tutaj.

Integracja europejska a konkurencyjność Europy

Badanie podkreśla również istotne wyzwanie dla polityki UE: zrównoważenie potrzeby zmniejszenia dysproporcji regionalnych w europejskim systemie innowacji, przy jednoczesnym umożliwieniu czołowym uniwersytetom europejskim konkurowania z globalnymi liderami.

„Nieobecność uniwersytetów UE w czołówce światowej jest niepokojąca i nie wróży dobrze europejskiej konkurencyjności w przyszłości” - mówi prof. Holger Görg, lider projektu RETHINK-GSC i szef grupy badawczej »Handel międzynarodowy i inwestycje« w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej. „W obliczu zbliżających się wojen handlowych zarówno z USA, jak i Chinami, UE musi działać szybko i kompleksowo: promować współpracę badawczą z Wielką Brytanią po Brexicie i wspierać szybszą komercjalizację badań uniwersyteckich w Europie poprzez ograniczenie biurokracji i zwiększenie finansowania”.

Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu badawczego „Rethinking Global Supply Chains: Measurement, Impact and Policy” (RETHINK-GSC), finansowanego przez program UE Horyzont Europa (GA 101061123).

Członkowie zespołu badawczego na WZiE PG:  Aleksandra Parteka (kierowniczka projektu na PG), Joanna Wolszczak-Derlacz, Piotr Płatkowski, Sabina Szymczak

Link do badania RETHINK-GSC strona projektu

Kontakt:

dr hab. inż. Aleksandra Parteka
Profesor uczelni
Wydział Zarządzania i Ekonomii
Politechnika Gdańska
aleksandra.parteka@pg.edu.pl