Podsumowanie konferencji Quality and its applications. Towards a sustainable future. | Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej

Coraz bardziej zaczynamy dostrzegać niepewność i nieprzewidywalność współczesnego świata, dlatego agendę IV Międzynarodowej Konferencji Naukowej postanowiłam poświęcić właśnie koncepcji BANI – podkreśliła prof. dr hab. Małgorzata Wiśniewska, Kierownik Katedry Strategicznego Rozwoju i Nauk o Jakości Wydziału Zarządzania UG.
Zmienność otoczenia, potencjalne sytuacje kryzysowe i awarie to wyzwania, z którymi mierzą się dziś zarówno organizacje publiczne, jak i prywatne. Chcemy, by były one lepiej przygotowane na tego rodzaju zagrożenia, a nasza działalność naukowa – bardziej użyteczna społecznie. To, czym się zajmujemy, wpisuje się w trendy niepewności oraz przeciwdziałania negatywnym zjawiskom –  dodał dr hab. inż. Piotr Grudowski, prof. PG, kierujący Katedrą Inżynierii Zarządzania i Jakości, która była współorganizatorem konferencji.

Jak radzić sobie w świecie BANI?

Koncepcja BANI, wprowadzona przez amerykańskiego futurologa i antropologa Jamaisa Cascio, stanowi rozwinięcie wcześniejszego modelu VUCA. Opisuje współczesną rzeczywistość jako kruchą (brittle), niespokojną (anxious), nieliniową (non-linear) i niezrozumiałą (incomprehensible). Początkowo miała pomóc w zrozumieniu skutków pandemii COVID-19, dziś jednak zyskała uniwersalny charakter – stanowiąc ramę interpretacyjną dla coraz bardziej złożonego świata.

O tym, jak radzić sobie w rzeczywistości BANI, mówiła prof. dr hab. Elżbieta Skrzypek z Uniwersytetu Kaliskiego. Jej zdaniem odpowiedzią na kruchość może być tworzenie elastycznych i odpornych „planów B”, wspieranych przez szkolenia, coaching oraz świadomą organizację życia i pracy. Niespokojność łagodzi obecność drugiego człowieka, empatia, a także głębsza obserwacja otoczenia, które zwiększają samoświadomość i poczucie bezpieczeństwa. Aby lepiej radzić sobie z nieliniowością, warto rozwijać zdolności adaptacyjne i otwartość na zmiany – w tym na nowe technologie ery Przemysłu 5.0. Z kolei w obliczu niezrozumiałości szczególnego znaczenia nabiera intuicja – zdaniem badaczki warto wówczas zaufać własnym emocjom i wewnętrznym odczuciom, które podpowiadają kierunek działania, nawet gdy brak nam pełnych danych.

Zrozumienie jakości to podstawa skutecznego działania – bez tego narzędzia zawodzą.

W świecie BANI przed specjalistami zajmującymi się jakością – tzw. „jakościowcami” – pojawiają się zupełnie nowe wyzwania. Prof. dr hab. Małgorzata Wiśniewska podkreśliła, że dziś nie wystarczy dostarczać produktów najwyższej jakości – trzeba to robić z troską o środowisko naturalne i przyszłe pokolenia. Równie ważne jest funkcjonowanie zgodne z ideą Przemysłu 5.0, który łączy osiągnięcia cyfryzacji z wrażliwością na potrzeby człowieka. – Trzeba zadbać o człowieka i jego dobrostan, aby mógł funkcjonować w pełnym niepewności otoczeniu. Człowiek jest bowiem najważniejszym ogniwem w tym procesie – zaznaczyła prof. Wiśniewska.

Do tych słów nawiązał także prof. Jan Frick z University of Stavanger, który wskazał, że choć człowiek faktycznie jest centralnym elementem systemu jakości, to niezbędne jest, by rozumiał, czym ta jakość właściwie jest. – Można wdrożyć wiele narzędzi, ale bez zrozumienia ich sensu i celu, ich skuteczność będzie ograniczona – zauważył prof. Frick. Dotyczy to również sztucznej inteligencji, która – odpowiednio wykorzystywana – może realnie poprawić jakość życia i pracy, szczególnie w obszarze kontroli jakości. – To potężne narzędzie, ale musi być używane świadomie. Jakość pracy nadal zależy od ludzi – ich wiedzy i zrozumienia – dodał naukowiec, który obecnie angażuje się w inicjatywę utworzenia w Norwegii centrum badawczego zajmującego się wydłużaniem żywotności infrastruktury morskiej.

W świecie BANI odnajdą się organizacje i liderzy, którzy łączą technologię z człowieczeństwem, a jakość traktują nie jako normę, lecz jako kulturę działania.

Świat BANI nie jest do bani – zauważyła z uśmiechem prof. dr hab. Elżbieta Skrzypek, podkreślając, że w tej rzeczywistości odnajdują się przede wszystkim ludzie świadomi i uważni. Jej zdaniem skuteczne radzenie sobie z niepewnością wymaga konkretnych kompetencji: odporności na kruchość, empatii wobec niepokoju, zdolności adaptacyjnych przy nieliniowości oraz intuicji i przejrzystości w obliczu niezrozumiałości.

Wśród rekomendacji dla właścicieli i kadry zarządzającej prof. Skrzypek wymieniła m.in.: odrzucenie sztywnych schematów działania, tworzenie elastycznych strategii, zarządzanie zmianą, optymalizację i automatyzację procesów, cyfryzację, a także redukcję marnotrawstwa. Kluczowe stają się dziś: elastyczność organizacyjna, umiejętność szybkiego reagowania na zmiany oraz głęboka analiza kontekstu działania.

Czy świat BANI przekształca się w świat BANIL?

Gdy do kruchości, niepokoju, nieliniowości i niezrozumiałości dołącza samotność – rośnie znaczenie relacji, empatii i świadomego przywództwa. W takim świecie jakość to już nie tylko procedury i produkty, ale przede wszystkim ludzie i wartości, które dają poczucie sensu i przynależności.

W nieprzewidywalnym i chaotycznym świecie coraz częściej tęsknimy za światem opartym na zasadach – nie tylko w gospodarce, ale również w nauce, sporcie czy życiu duchowym. – Może więc żyjemy już nie w świecie BANI, ale w świecie BANIL – gdzie „L” oznacza longing for, czyli tęsknotę za porządkiem i wartościami – zastanawiał się prof. dr hab. inż. Zbigniew Kłos z Politechniki Poznańskiej.

W jego ocenie, szczególnie w nauce, zachowanie wysokich standardów etycznych ma kluczowe znaczenie dla utrzymania spójności badań oraz wiarygodności środowiska akademickiego. Zwrócił również uwagę na rosnącą potrzebę duchowości, która – jak zaznaczył – nie jest jedynie psychiczną potrzebą, lecz głęboko zakorzenioną tęsknotą człowieka za sensem i wartościami. Różne systemy etyczne, także religijne, mogą być odpowiedzią na to pragnienie.

Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona jakości i jej zastosowaniom w świecie BANI była przestrzenią wymiany wiedzy i doświadczeń między nauką a praktyką. W obliczu niepewności to właśnie jakość – rozumiana jako kultura działania, współpraca i zaufanie – może stać się fundamentem zrównoważonej przyszłości.

Przeczytaj podsumowanie na stronie UG