Data dodania: 2021-10-25
Prof. Jan Kreft o zaufaniu do nauki na antenie radiowej Czwórki
Badania Eurobarometru wskazują, że 9 na 10 obywateli Unii Europejskiej określa wpływ nauki na nasze życie jako pozytywny. W ostatnich latach wzrosło nie tylko zainteresowanie badaniami ale również oczekiwanie ich dobroczynnego wpływu na rzeczywistość.
- W czasach, gdy tracimy zaufanie do różnych grup społecznych takich jak politycy czy celebryci zwrot ku nauce wydaje się czymś naturalnym - przekonuje na łamach radiowej Czwórki prof. dr hab. Jan Kreft, ekspert ds. mediów i nauki z Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej.
Skąd zatem bierze się brak zaufania do niektórych badań naukowych? Dlaczego wielu Polaków wciąż nie wierzy w zmiany klimatyczne lub podważa zasadność szczepień?
- W tym przypadku mamy do czynienia ze zjawiskami złożonymi a ponieważ wiedza musi się przebijać przez różne filtry np. filtr pseudo-eksperckości czasem spotykamy się ze społecznym dowodem głupoty. Nie pomaga też, że żyjemy w kulturze błyskawiczności i niepewności oraz to, że społeczeństwo polskie, cechuje się głębokimi deficytami wzajemnego zaufania. Nauka ma swój rytm, odpowiedzi nauki nie są tak natychmiastowe jak odpowiedzi uzyskane od wyszukiwarki Google. Nauka wciąż weryfikuje, podważa, przeprowadza eksperymenty a to się kompletnie kłóci z oczekiwaniami współczesnych ludzi, którzy lubią mieć wszystko szybko, tu i teraz.
Czy w tej sytuacji nauka powinna starać się być bardziej przystępna?
- Każda osoba ze świata nauki, która pragnie coś zakomunikować staje przed wyborem: albo w pełni kontroluje komunikat albo wybiera szeroki zasięg i traci kontrolę nad przekazem. Gdy mówimy przystępnym językiem mamy szansę dotrzeć do większej grupy ludzi ale narażamy się na banalizację. Bardzo trudno jest mówić o skomplikowanych zjawiskach językiem prostym i nie gubić istoty rzeczy.
Czy to prawda, że naukowcy coraz chętniej popularyzują swój dorobek np. na łamach mediów społecznościowych?
- Tak i uważam, że to znakomity trend ale trzeba roztropnie przesuwać granicę pomiędzy celebryckością a metodą naukową. Bycie naukowcem to nie przeświadczenie, że znamy odpowiedzi na wszystkie pytania lecz świadomość, że nie wiemy ale ciągle podejmujemy nowe wysiłki ku temu... aby się dowiedzieć.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji na stronie Czwórka Polskie Radio (rozmowa rozpoczyna się w 21 minucie):
https://www.polskieradio.pl/10/5367/Artykul/2816860,Czat-Czworki-29-wrzesnia-godz-1505
